De vraag is of consumenten wel geholpen zijn met een gezondheidslogo. Tijdens
een studie naar ‘Low fat’ labels op voeding vonden de Amerikaanse
onderzoekers Wansink en Chandon dat zodra prominent op een verpakking stond
dat er weinig vet in een product zat, de consument juist meer van dit
product kocht.

Ook schatten consumenten de te nemen porties groter in. Al met al consumeerden
proefpersonen meer calorieën bij een product met het label ‘weinig vet’, dan
bij een product waar dat niet opstond.

Daarnaast lijken Nederlandse consumenten keurmerkmoe. In het Deloitte
Consumentenonderzoek 2008 was 41 procent van de ondervraagden het eens met
de stelling dat een keurmerk alleen maar wordt gebruikt als reclame voor het
product, gelooft 28 procent in de betrouwbaarheid van gezondheidskeurmerken
en let slechts 17 procent van de respondenten op de keurmerken.

Ten opzichte van een jaar eerder zijn consumenten slechter over keurmerken
gaan denken.

Maar producenten blijven dol op keurmerken. In Nederland zijn er al drie
manieren om aan te geven dat eten gezond is.

Keurmerkoverdaad
Albert Heijn heeft het eigen Gezonde Keuze Klavertje, een aantal
voedingsproducenten hebben het Ik Kies Bewust logo en iedereen mag het
energielogo van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI)
voeren met daarop informatie over de hoeveelheid kilocalorieën per portie.

Al die verschillende logo’s leiden tot verwarring. In het eerder genoemde
Deloitte onderzoek gaf 42 procent van de ondervraagden aan door alle
verschillende keurmerken op het gebied van gezonde voeding het bos niet meer
te zien.

De markt zag dat zelf ook al. Daarom maakten de twee grootste keurmerken op
het gebied van gezonde voeding, het Gezonde keuze klavertje van Albert Heijn
en het Ik Kies Bewust logo van de producenten, afgelopen zaterdag al bekend
te onderzoeken of de twee keurmerken samen kunnen gaan tot een label.

Gezondheidsraad
Maar nu worden de twee logo’s ingehaald door de Gezondheidsraad. Deze
presenteerde dinsdag een rapport dat een einde maakt aan het
vrijheid-blijheid principe dat de keurmerken nu hanteren.

De huidige initiatieven doen het niet goed, volgens de Gezondheidsraad. De
keurmerken wijken teveel af van wat het Voedingscentrum als richtlijn
aanhoudt. Bij het Klavertje heeft de Raad wat aan te merken op de criteria
voor zout, transvetten, maaltijdproducten, en het ontbreken van criteria
voor soepen en sauzen.

Het Ik Kies Bewust logo gaat teveel uit van het bestaande productassortiment,
vindt de Gezondheidsraad. Het voedingspatroon van de Nederlander en wat
daaraan verbeterd zou kunnen worden, zou het uitgangspunt moeten zijn. Niet
of een product een gezonder alternatief vormt.

Eenduidigheid
Daarom moet er één eenduidig keurmerk komen, naar de richtlijnen van het
Voedingscentrum. Deze deelt producten in in drie categorieën; 'Bij
voorkeur', 'Middenweg' en 'bij uitzondering'.

Een voorbeeld: In de categorie 'dranken' mag je onbeperkt koffie en thee
zonder suiker, water en frisdranken zonder energie. De middenweg bestaat uit
frisdranken met maximaal 20 calorieën per 100 mililiter. Bij uitzondering
mag je vruchtensap, gewone frisdranken, sportdranken en alle alcoholhoudende
dranken.

Dit systeem moet ook op verpakkingen duidelijk worden gemaakt. Dat zou dus
betekenen dat een glas sinaasappelsap het stigma ‘ongezond’ krijgt.
Duidelijk?

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl